Πλατείες, οδοί και γειτονιές της Αθήνας: Από πού πήραν το όνομά τους;
Σήμερα αποτελούν σημεία συνάντησης και τρυφερών ραντεβού
Ήρωες και ιστορικά γεγονότα έχουν δώσει το όνομά τους σε αρκετές πλατείες και συνοικίες της Αθήνας, οι οποίες σήμερα αποτελούν σημεία συνάντησης και τρυφερών ραντεβού, μέρη όπου γίνονται διαδηλώσεις, ενώ έχουν συνδεθεί με σημαντικά γεγονότα στο παρελθόν.
Από πού πήραν, όμως, το όνομά τους; Ας δούμε παρακάτω κάποιες από αυτές:
Πλατεία Ομονοίας
Πρόκειται για την πιο κομβική πλατεία της πόλης, η οποία έχει αλλάξει σχήμα και μορφή περισσότερες από δέκα φορές.
Κάποτε η συγκεκριμένη περιοχή ήταν χέρσο χωράφι. Οι τότε επικεφαλής των σχεδίων της «Νέας Πόλης» (1833), οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Schaubert, είχαν σχεδιάσει μία πολύγωνη πλατεία, με το όνομα «Πλατεία Ανακτόρων», ενώ αποτελούσε μία από τις κορυφές του ισοσκελούς τριγώνου του κέντρου.
Παρ' όλα αυτά, το συγκεκριμένο εγχείρημα δεν προχώρησε ποτέ στην πράξη και, εν τέλει, το 1846, η πλατεία έγινε κυκλική με βασιλικό διάταγμα, παίρνοντας τότε το όνομα του βασιλιά Όθωνα.
Ως πλατεία Ομονοίας «βαφτίστηκε» 20 χρόνια αργότερα, με την αλλαγή του πολιτικού καθεστώτος της Ελλάδας. Το 1862, ο πρόεδρος Δημήτριος Βούλγαρης, πρότεινε να δώσουν συμβολικά το όνομα «Ομονοίας» στην πλατεία, προς επούλωση του συλλογικού τραύματος που είχε προκληθεί από την αιματηρή σύγκρουση μεταξύ «Πεδινών» και «Ορεινών» έπειτα από τις εκλογές εκείνου του έτους.
Πλατεία Αμερικής
Πολλά χρόνια πίσω, η Αθήνα ήταν εξοχή και είχε πολλά μέρη όπου μπορούσες να βρεις άπλετα λουλούδια. Ένα από αυτά ήταν και η περιοχή που σήμερα βρίσκεται η πλατεία Αμερικής, και γι' αυτό και τότε είχε πάρει το όνομα «Πλατεία Ανθεστηρίων».
Όταν πλέον χτίστηκε η πρωτεύουσα, κατασκευάστηκαν στα δυτικά της Πατησίων διάφορα καφενεία, όπου ένα εξ αυτών ήταν το στέκι μίας «ζωηρής» παρέας, η οποία έμεινε στην ιστορία ως «ορκισμένοι εργένηδες»
Παρόλα αυτά, ένας από την παρέα αυτή αποφάσισε να σταματήσει να είναι εργένης και παντρεύτηκε, όμως γρήγορα άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να χωρίσει. Η πρώην γυναίκα του, εξαγριωμένη, έφτασε τότε έως τα ΜΜΕ και το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις. Ήταν τέλη της δεκαετίας του 1880, λίγο πριν από την πτώχευση. Προς υποστήριξη του διαζευμένου άνδρα, πλήθος άλλων ανδρών συγκεντρώθηκε στην πλατεία να διαμαρτυρηθεί. Έτσι προέκυψε το όνομα «Πλατεία Αγάμων», ένα όνομα που τη συνόδευε για χρόνια.
Το όνομα «πλατεία Αμερικής», ήρθε το 1927, με την υπ’ αριθμόν 905 απόφαση του τότε δημοτικού συμβουλίου, για τον φιλελληνισμό που έδειξαν οι κάτοικοι των Η.Π.Α.
Πλατεία Κοτζιά
Πρόκειται για μία πανέμορφη πλατεία, η οποία χαρακτηρίζεται από το εξαίσιο γλυπτό της Σοφίας Βάρη μέσα το σιντριβάνι, καθώς και τα εντυπωσιακά νεοκλασικά κτίρια. Παρόλα αυτά, οι Αθηναίοι δεν την προτιμούν (ίσως επειδή υστερεί σε εξοπλισμό, π.χ. παγκάκια).
Για πολλά χρόνια (την περίοδο μεταξύ 19ου και 20ού αιώνα) ήταν γνωστή με το όνομα «Πλατεία Νέου Θεάτρου» ή «Πλατεία Δημοτικού Θεάτρου», επειδή δίπλα της κατασκευάστηκε το Δημοτικό Θέατρο, ένα πανέμορφο αρχιτεκτόνημα του Ziller, το οποίο είχε χαρακτηριστεί ως το «καλλίτερον της Ευρώπης».
Έπειτα από λίγο διάστημα, το θέατρο σταμάτησε τη λειτουργία του, για πολιτικούς και άλλους ασήμαντους λόγους και μετέπειτα καταλήφθηκε από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. δήμαρχος το 1934 ο Κωνσταντίνος Κοτζιάς, αποφάσισε να το κατεδαφίσει και η πλατεία πήρε, εν τέλει, το όνομά του (δίχως να γίνει γνωστό το γιατί).
Πλατεία Συντάγματος
Μία από τις πιο δημοφιλείς πλατείες της Αθήνας, αφού το 1836 κατασκευάστηκαν μπροστά της τα ανάκτορα του βασιλιά, τα οποία μετέπειτα έγιναν η έδρα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Έως την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, κατά την οποία ο Όθωνας αναγκάστηκε να παραχωρήσει σύνταγμα στον λαό, ονομαζόταν πλατεία «Ανακτόρων», ενώ έκτοτε πήρε το όνομα «Πλατεία Συντάγματος» το οποίο κρατά έως σήμερα.
Χαρακτηριστικά της είναι το σιντριβάνι της πλατείας (δημιουργία του Ernst Ziller), το οποίο παραμένει ίσως το πιο δημοφιλές σημείο της πρωτεύουσας για ραντεβού, ενώ η δενδροφύτευση ξεκίνησε από τη βασίλισσα Αμαλία.
Οδός Σταδίου
Πρόκειται για τον ιστορικό δρόμο στο κέντρο της Αθήνας. Η ονομασία της προέρχεται από το Παναθηναϊκό Στάδιο στο οποίο οδηγεί πίσω από τα Παλαιά Ανάκτορα και τον Εθνικό Κήπο.
Το στάδιο ήταν η κύρια αθλητική εγκατάσταση της αρχαίας Αθήνας και η οδός αποτέλεσε την ιστορική της πρόσβαση.
Σημείο αφετηρίας είναι η Ομόνοια, ενώ διέρχεται μπροστά από την Παλαιά Βουλή και την Πλατεία Κλαυθμώνος. Θεωρείται διαχρονικά ένας από τους πιο ενδιαφέροντες δρόμους της αστικής κοινωνίας των Αθηνών.
Αναφιώτικα Πλάκας
Τα Αναφιώτικα, μία αγαπημένη συνοικία η οποία δημιουργήθηκε το 1860, αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς περιοχές της Αττικής.
Υπεύθυνοι για την κατασκευή της ήταν τεχνίτες που ήρθαν από την Ανάφη για να εργαστούν κυρίως στις ανασκαφές της Ακρόπολης, καθώς και στην ανοικοδόμηση της πρωτεύουσας. Αποφάσισαν να εγκατασταθούν εκεί και έτσι ξεκίνησαν να φτιάχνουν σιγά-σιγά (αυθαίρετα) σπίτια. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε η συγκεκριμένη συνοικία.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι επί τουρκοκρατίας η περιοχή ονομαζόταν «Μαύρες Πέτρες», ενώ από την αρχαιότητα δεν επιτρεπόταν η κατοίκησή της, ύστερα από σχετικό χρησμό του Μαντείου των Δελφών.
Βοτανικός
Ο Βοτανικός, πήρε το όνομά του από τον Βοτανικό Κήπο, ο οποίος το 1836 χρησίμευε ως δενδροκομείο με διαταγή του Όθωνα «περί ιδρύσεως νεοφυτειών».
Η ίδια βασιλική διαταγή, καθόριζε ότι συστηνόταν στην Αθήνα Βοτανικός Κήπος, προς χρήση της Φυσικοϊστορικής Εταιρείας, των ιατρικών σχολείων και των ανωτέρων εκπαιδευτηρίων.
Γκύζη
Πρόκειται για μία από τις πιο ιστορικές γειτονιές της Αθήνας. Το Γκύζη αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τον Μεσοπόλεμο, ενώ η ονομασία του επικράτησε μετά το 1925, από την επιγραφή των αστικών λεωφορείων που εξυπηρετούσαν εκείνα τα πρώτα χρόνια τη νέα συνοικία, ακολουθώντας την οδό Νικολάου Γκύζη που τη διέσχιζε.
Η οδός, πήρε το όνομά της από τον μεγάλο Τηνιακό ζωγράφο Νικόλαο Γύζη (1842-1901), με την υπ’ αριθμόν 1713 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Αθήνας (1901).
Εξάρχεια
Τα Εξάρχεια, πήραν το όνομά τους γύρω στο 1900, από το επώνυμο του Ηπειρώτη Έξαρχου, ο οποίος διατηρούσε παντοπωλείο στη νοτιοδυτική γωνία της διασταύρωσης των οδών Θεμιστοκλέους και Σολωμού.
Στην πλατεία των Εξαρχείων, χτίστηκε πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η χαρακτηριστική «μπλε πολυκατοικία».
Φωκίωνος Νέγρη, Κυψέλη
H Φωκίωνος Νέγρη ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς δρόμους της δεκαετίας του ’60. Ήταν το στέκι των λαμπρών ηθοποιών του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Εκεί σύχναζαν καλλιτέχνες, ενώ επιλέχθηκε αρκετές φορές για γυρίσματα τη χρυσή εποχή του ελληνικού σινεμά. κινηματογράφου.
Η οδός πήρε το όνομά της από τον Φωκίωνα Νέγρη, πρώτο πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών.
Λυκαβηττός
Ο Λυκαβηττός, o οποίος έχει προελληνικό όνομα, όπως μαρτυρεί η κατάληξη –ηττος, πιθανότατα πήρε το όνομά του από την αρχαία παρουσία λύκων στην περιοχή, όπως υποδηλώνουν η λαϊκή πεποίθηση και η έκφραση «λυκοβατίας δρυμός».
Σε μία άλλη εκδοχή, η λέξη Λυκαβηττός σήμαινε «Βουνό του λυκαυγούς», γιατί οι Αθηναίοι κατά το χάραμα, έβλεπαν να διαγράφεται η κορυφή του Λυκαβηττού στο αμυδρό φως του ουρανού εκείνης της ώρας.