Ήταν πριν λίγα χρόνια όταν άκουσα για πρώτη φορά για το πολυκατάστημα «ΜΙΝΙΟΝ» που ήταν επί της Πατησίων… Ήταν το στολίδι της τότε λαμπερής Αθήνας! Ένα μεγάλο κτίριο που έφερε τα πάνω κάτω στην αγορά και έδωσε αίγλη στο κέντρο της πόλης.
Λίγο πιο πέρα, στην Σταδίου δυο ακόμα θρυλικά κτίρια έδιναν έναν άλλον αέρα στην ελληνική πρωτεύουσα, ο «Κατράτζος» και το «ΑΤΕΝΕ». Και τα τρία είχαν τραγικό τέλος… ωστόσο ακόμα και σήμερα οι Αθηναίοι συγκινούνται όταν μιλούν για κάποιο από αυτά!
Το «ΜΙΝΙΟΝ» και το «ΑΤΕΝΕ» ξεκίνησαν να ανακατασκευάζονται, ενώ το «Κατράτζος» δεν υπάρχει πια! Το οικόπεδο που ήταν το κατάστημα είναι κλειστό με συρματοπλέγματα ενώ το γκράφιτι στο διπλανό κτίριο που γράφει «Βασανίζομαι» είναι αυτό που σου τραβάει την προσοχή.
Και όλα αυτά σε ένα κέντρο το οποίο δεν θυμίζει τίποτα από την τότε χρυσή εποχή… Εμβληματικά κτίρια τα οποία είναι εγκαταλελειμμένα με τον χρόνο να έχει αφήσει τα αποτυπώματα του, καμένα νεοκλασικά, γκρίζο, βρωμιά και αδιαφορία το χαρακτηρίζουν.
Η ανακατασκευή του «ΜΙΝΙΟΝ»
Οι εργασίες στο άλλοτε φωτεινό «ΜΙΝΙΟΝ» έχουν ξεκινήσει ενώ οι κάτοικοι ελπίζουν ότι το πολυκατάστημα θα ανοίξει. «Εμάς μας μεγάλωσε το «ΜΙΝΙΟΝ». Από αυτό ζούσαμε όλοι. Έκλεισε και όλα γύρω του σιγά σιγά ερήμωσαν. Τότε εδώ η περιοχή ήταν γεμάτη από κόσμο, από καλό κόσμο. Τώρα… τίποτα! Όλα τα καταστήματα γύρω από αυτό έκλεισαν. Δούλευα και εγώ εκεί για κάποια χρόνια. Δεν έχω ακόμα και σήμερα κανένα παράπονο» λέει στο star.gr, ο κύριος Κώστας Βάππας που μένει ακριβώς απέναντι από το πρώην «ΜΙΝΙΟΝ».
Γυρνώντας το βλέμμα μου γύρω από το κτίριο συνειδητοποίησα ότι είχε δίκιο. Το μόνο που έβλεπα ήταν μία έρημη περιοχή γεμάτη από κατεβασμένα ρολά… Μία πόλη φάντασμα που δεν θύμιζε σε τίποτα την αίγλη της παλιάς Αθήνας της δεκαετίας του ΄50.
«Έρχονται άνθρωποι και μας ρωτάνε συγκινημένοι αν ξανανοίγει το «ΜΙΝΙΟΝ» γιατί τους θυμίζει τα παιδικά τους χρόνια» μου λέει ένας εργάτης. Τον ρώτησα τι θα ανοίξει και η απάντηση του ήταν απογοητευτική… «Δεν ξέρουμε ακριβώς τι θέλουν να κάνουν, αλλά δεν θα ανοίξει κάτι. Μάλλον θέλουν απλώς να φτιάξουν την πρόσοψη του για να βάλουν κάτι».
Η ίδια συγκλονιστική εικόνα και στην Σταδίου… Τίποτα δεν θυμίζει την αίγλη των ασπρόμαυρων φωτογραφιών.
Και επειδή οι εικόνες δεν φτάνουν… Ας κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο για να δούμε τι ήταν για την Αθήνα το «ΜΙΝΙΟΝ», ο «Κατράτζος» και το «ΑΤΕΝΕ».
Το 1934 ο Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε με έναν συνεταίρο το πρώτο π��ρίπτερο με το όνομα «ΜΙΝΙΟΝ», από την δεκαετία του '50 εξελίσσεται σταδιακά σε μεγάλο πολυκατάστημα με 120.000 είδη και 1.000 άτομα προσωπικό.
Πρόκειται για το πολυκατάστημα που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις. Δημιούργησε τις λίστες γάμου. Κατάργησε τα παζάρια στις τιμές και λειτούργησε εστιατόριο μέσα στην επιχείρηση. Αγάπησε τους εργαζόμενους και τους έδωσε ξεχωριστές παροχές. Για παράδειγμα, από τη δεκαετία του ΄70 έδινε πριμ για το κόψιμο του τσιγάρου ή πριμ για όσους δεν αργούσαν στη δουλειά.
Το «ΜΙΝΙΟΝ» έγινε μια μικρή οικογένεια για όσους δούλευαν για τον Γεωργακά. Με το πέρασμα των χρόνων, έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα και οι ουρές από τους επαρχιώτες που έρχονταν στην Αθήνα μόνο για το πολυκατάστημα, άφησαν ιστορία.
Ξεχωριστό κεφάλαιο στη χριστουγεννιάτικη αγορά ήταν ο έκτος όροφος του κτιρίου, που άνοιγε μόνο για την περίοδο των γιορτών και αποτελούσε χριστουγεννιάτικο παράδεισο για μικρούς και μεγάλους...
Ο Κατράτζος ήταν ουσιαστ��κά η πρώτη αλυσίδα καταστημάτων. Ο Νίκος Κατράντζος ίδρυσε το πρώτο πολυκατάστημα Κατράντζος σπορ το 1939 στη Θεσσαλονίκη, με είδη για σπορ ένδυση και εξοπλισμό. Σύντομα επεκτάθηκε στην Αθήνα με μεγάλη ανταπόκριση κοινού.
Το «ΑΤΕΝΕ» (αφοι Τσιτσόπουλοι) ήταν ένα πολυκατάστημα το οποίο απευθυνόταν κυρίως στις γυναίκες. Μέσα στο μεγάλο κτίριο μπορούσαν οι Ελληνίδες να βρουν τα πάντα… Μοδάτα ρούχα, αρώματα γνωστών οίκων και καλλυντικά!
Η φωτιά που σάρωσε τα πάντα στο πέρασμα της
Μετά από μια χρυσή εποχή, στις 19 Δεκεμβρίου του 1980 τα ξημερώματα το πολυκατάστημα «ΜΙΝΙΟΝ» και το κατάστημα αθλητικών ειδών «Κατράντζος», μπήκαν στο στόχαστρο εμπρηστών.
Ακούγονται εκρήξεις και τα πολυκαταστήματα τυλίγονται στις φλόγες, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Η πυρκαγιά ξεκινά από τους υψηλότερους ορόφους, όπου βρίσκονται τα πλέον εύφλεκτα υλικά, γεγονός που βεβαιώνει ότι πρόκειται για εμπρησμό. Η ηλεκτροδότηση στην περιοχή της Ομόνοιας διακόπτεται, καθώς κατέρρευσαν οι κολώνες της ΔΕΗ μπροστά στα δύο καταστήματα.
Σαράντα δύο οχήματα, 135 άνδρες της πυροσβεστικής και όλοι οι μαθητές της Πυροσβ��στικής σχολής καταφθάνουν στο σημείο, όμως η καταστροφή είναι εκτεταμένη. Από το «ΜΙΝΙΟΝ» έχει απομείνει μόνο ο σκελετός του κτιρίου ενώ το «Κατράντζος» καταρρέει.
Παρόμοιο εφιαλτικό σκηνικό επαναλήφθηκε μετά από ένα εξάμηνο, πάλι τις πρώτες πρωινές ώρες στις 3 Ιουνίου του 1981 με την ταυτόχρονη πυρπόληση αυτή τη φορά του «ΚΛΑΟΥΔΑΤΟΥ» στην πλατεία Δημαρχείου και του «ΑΤΕΝΕ» στην οδό Σταδίου. Οι πυκνοί καπνοί κάλυψαν όλο το κέντρο της πρωτεύουσας, ενώ οι φλόγες έκαναν μέρα όλο το εμπορικό κέντρο της Αθήνας.
Στο «ΑΤΕΝΕ» η πυρκαγιά ξεκίνησε πιθανότατα μεταξύ 3ου και 4ου ορόφου και εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο το οχταόροφο κτίριο. Οι πυροσβέστες έδωσαν σκληρή μάχη, ανάμεσα σε εκρήξεις φιαλιδίων υγραερίου, αποσμητικών και άλλων εύφλεκτων υλικών, ενώ είχαν αναπτυχθεί τέτοιες θερμοκρασίες, που σε ορισμένα σημεία παραμόρφωσαν τις μεταλλικές επιφάνειες.
Μέχρι σήμερα, οι υποθέσεις εμπρησμών στα πολυκαταστήματα παραμένουν ανεξιχνίαστες και έχουν παραγραφεί δικαστικά...
Της Αλέκας Νικόλα
