Την πρόθεση της κυβέρνησης για την αλλαγή της μορφής του πολιτεύματος και την μετατροπή του ουσιαστικά από προεδρευομένη σε προεδρική δημοκρατία υποκρύπτει το ερωτηματολόγιο που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση ο Αλέξης Τσίπρας, για το περιεχόμενο της συνταγματικής αναθεώρησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων ερώτημα για το αν θα μπορεί να συγκαλεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το Υπουργικό Συμβούλιο, με ό,τι συνεπάγεται αυτό.
Δεύτερο σημαντικό ζήτημα που προκύπτει είναι η "ομηρία" του Κοινοβουλίου, με το ερώτημα αν θα μπορούν να ανακληθούν οι βουλευτές, όπως και ψηφισμένοι νόμοι της Βουλής ή και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ακόμα μέσω… δημοψηφισμάτων!
Οι 6 θεματικοί άξονες είναι:
-Θεσμική ανασυγκρότηση του κράτους και αρχιτεκτονική του πολιτεύματος
- Θεσμοί διαφάνειας, λογοδοσίας και άμεσης δημοκρατίας
- Σχέση κράτους-εκκλησίας
- Κράτος δικαίου και ατομικές ελευθερίες
- Συλλογικές ελευθερίες και κοινωνικά δικαιώματα
- Κοινά, περιβάλλον, δημόσιος χώρος, πολιτισμός
Εντύπωση προκαλεί όμως ότι στα 53 ερωτήματα στις 6 θεματικές ενότητες, περιλαμβάνονται ερωτήσεις που αγγίζουν την μορφή του πολιτεύματος, σχετικά με τον ρόλο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται ερωτήματα όπως:
-Αν η εκλογή του Προέδρου θα πρέπει να γίνεται με αυξημένη πλειοψηφία από τη Βουλή (όπως προβλέπει το ισχύον Σύνταγμα) ή απευθείας από τον λαό αν δεν επιτευχθεί η αυξημένη πλειοψηφία στη Βουλή, χωρίς τη διάλυσή της.
-Αν ο έλεγχος του Προέδρου της Δημοκρατίας θα πρέπει να ασκείται από τη Βουλή ή από τον λαό ή και από τους δυο παραπάνω.
-Ποιες από τις παρακάτω αρμοδιότητες θα πρέπει να διαθέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας; (πολλαπλή επιλογή απαντήσεων):
-Να διαλύει πρόωρα τη Βουλή;
-Να συγκαλεί το Υπουργικό Συμβούλιο;
-Να συγκαλεί το Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών;
-Να προκηρύσσει δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα κατά την κρίση του;
-Να απευθύνει διαγγέλματα προς το λαό;
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι με το Σύνταγμα της Μεταπολίτευσης που ψηφίσθηκε το 1975 καθιερώνεται στην Ελλάδα προεδρευομένη και όχι προεδρική δημοκρατία. Ακόμη και όταν είχε αυξημένες αρμοδιότητες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πριν την αναθεώρηση του 1986 με την οποία καταργήθηκαν, ο χαρακτήρας αυτός του πολιτεύματος ήταν δεδομένος και παρά τις κατά καιρούς "φιλολογικές" συζητήσεις, ουδέποτε τέθηκε σοβαρά ζήτημα αλλαγής του, κατά το πρότυπο των ΗΠΑ, της Γαλλίας ή της Κύπρου.
Εγείρεται ερώτημα μάλιστα για το αν είναι δυνατόν να εγκριθούν τέτοιες αλλαγές, εφόσον η κυβέρνηση τις υιοθετήσει, με την διαδικασία της αναθεώρησης ή απαιτείται συντακτική εθνοσυνέλευση (καθώς πρόκειται ουσιαστικά για την σύνταξη ενός νέου Συντάγματος). Εκτός κι αν η προσπάθεια κατατείνει ακριβώς σε κάτι τέτοιο, μέσω ενός δημοψηφίσματος πιθανότατα (το οποίο θα ήταν χρήσιμο στην κυβέρνηση και για άλλους ευνόητους λόγους). Άλλωστε, το ίδιο ερωτηματολόγιο όπως προαναφέρθηκε θέτει ζήτημα ελέγχου των εξουσιών του Προέδρου, της κυβέρνησης και της Βουλής μέσω δημοψηφισμάτων, με την δυνατότητα ανάκλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας από τους πολίτες ή και ψηφισμένου νόμου!
Τα ερωτήματα συγκεκριμένα, τα οποία θέτουν ζήτημα σημαντικών αλλαγών στο τρόπο λειτουργίας του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, αλλά και όχι μόνο, είναι:
Για τους βουλευτές
Ο ανώτατος αριθμός των βουλευτών να παραμείνει όπως ορίζεται από το ισχύον Σύνταγμα (300) ή να περιοριστεί στους 250 ή να περιοριστεί στους 200;
Οι βουλευτές Επικρατείας θα πρέπει να παραμείνουν όπως ορίζεται από το ισχύον Σύνταγμα (maximum 15) ή να αυξηθούν ή να καταργηθούν ως θεσμός;
Οι απόδημοι Έλληνες θα πρέπει να ψηφίζουν εξ αποστάσεως στις εθνικές εκλογές και να εκπροσωπούνται με διακριτές βουλευτικές έδρες ή να ψηφίζουν εξ αποστάσεως στις εθνικές εκλογές χωρίς διακριτή εκπροσώπηση ή να μην ψηφίζουν εξ αποστάσεως;
Το Σύνταγμα θα πρέπει να προβλέπει απεριόριστες βουλευτικές θητείες (όπως ισχύει σήμερα) ή διακοπτόμενη βουλευτική θητεία (να μην μπορεί να εκλεγεί για περισσότερες από 2 συνεχόμενες θητείες ή αποκλειστικό όριο βουλευτικών θητειών;
Το Σύνταγμα θα πρέπει να προβλέπει τα υπάρχοντα ασυμβίβαστα με τη βουλευτική ιδιότητα ή την επέκταση των ασυμβιβάστων με τη βουλευτική ιδιότητα ή το ασυμβίβαστο βουλευτικής και υπουργικής ιδιότητας;
Για τη βουλευτική ασυλία
Οι βουλευτές θα πρέπει να διώκονται ποινικά μόνο με την άδεια της Βουλής για οποιαδήποτε αξιόποινη πράξη ή με την άδεια της Βουλής μόνο για πολιτικά εγκλήματα ή χωρίς την άδεια της Βουλής για όλες τις αξιόποινες πράξεις τους;
Εκλογικά συστήμα, πρωθυπουργοί, βουλευτές και Ειδικό Δικαστήριο
Το Σύνταγμα δεν θα πρέπει να κατοχυρώνει καμία μορφή εκλογικού συστήματος ή θα πρέπει να κατοχυρώνει το αναλογικό σύστημα;
Ο πρωθυπουργός θα πρέπει να είναι: σε κάθε περίπτωση βουλευτής ή είτε βουλευτής, είτε εξωκοινοβουλευτικός;
Η Βουλή μπορεί σε κάθε περίπτωση να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την κυβέρνηση ή να αποσύρει την εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση μόνο εφόσον έχει διασφαλίσει την επιλογή του νέου πρωθυπουργού;
Αρμόδιοι για την εκδίκαση των αδικημάτων που διαπράττουν τα μέλη της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι η ολομέλεια του 'Αρειου Πάγου ή Ειδικό Δικαστήριο (όπως ισχύει σήμερα);
Η ποινική δίωξη και η τακτική ανάκριση μέλους της κυβέρνησης θα πρέπει να ασκείται σε κάθε περίπτωση από ανώτατο δικαστήριο (χωρίς την άδεια της Βουλής) ή από ανώτατο δικαστήριο με την άδεια της Βουλής σε κάθε περίπτωση ή με την άδεια της Βουλής μόνο για τα αδικήματα που συνδέονται άμεσα με την άσκηση καθηκόντων τους;
Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση
Ο τρόπος και το σύστημα ανάδειξης των αιρετών μονοπρόσωπων και συλλογικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης α΄και β΄ βαθμού θα πρέπει να κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα ή να αφήνεται στην αρμοδιότητα του κοινού νομοθέτη;
Αρμοδιότητες που ανήκουν στο κεντρικό κράτος μπορούν να ανατίθενται στους ΟΤΑ με τη συναίνεση τους ή ανεξάρτητα από τη συναίνεση τους ή με τη συναίνεση τους και πάντα με τη χορήγηση των αντίστοιχων οικονομικών πόρων;
Δημοψηφίσματα και ανάκληση νόμου
Ποιοι από τους παρακάτω τύπους δημοψηφισμάτων πρέπει να κατοχυρωθούν συνταγματικά; (πολλαπλή επιλογή απαντήσεων)
-Λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία
-Λαϊκή ανάκληση ψηφισμένου νόμου
-Λαϊκή ανάκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας (με δημοψήφισμα)
-Δημοτικά και περιφερειακά δημοψηφίσματα με λαϊκή πρωτοβουλία
-Λαϊκή ανάκληση αιρετών του α΄και β' βαθμού αυτοδιοίκησης
-Λαϊκή ανάκληση βουλευτών
Κρατική χρηματοδότηση κομμάτων
Η χρηματοδότηση πρέπει να αφορά στο σύνολο των δαπανών τους ή μόνο στις εκλογικές δαπάνες ή σε συγκεκριμένο πρόγραμμα κοινωνικών, πολιτικών και ερευνητικών δράσεων.
Θρησκεία
Το Σύνταγμα θα πρέπει να ορίζει την επικρατούσα θρησκεία, χωρίς αυτό να επιφέρει καμία δυσμενή συνέπεια σε βάρος άλλων θρησκευμάτων ή να μην ορίζει την επικρατούσα θρησκεία.
Η διδασκαλία και η γλώσσα των κειμένων θρησκευτικού περιεχομένου θα πρέπει να ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των οργάνων της Πολιτείας ή να ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των οργάνων της Πολιτείας μετά από σύμφωνη γνώμη της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και άλλων επίσημων θρησκευτικών δογμάτων.
Ο οικονομικός έλεγχος και οι οικονομικές υποχρεώσεις όλων των αναγνωρισμένων θρησκευτικών δογμάτων θα πρέπει να ασκείται από τα όργανα της Πολιτείας όπως και για τα λοιπά Νομικά Πρόσωπα ή να υπόκειται σε ρυθμίσεις όπως ορίζει ο σχετικός νόμος.
Οι πολίτες και τα όργανα της Πολιτείας θα πρέπει να ορκίζονται υποχρεωτικά με πολιτικό όρκο (στην τιμή και την υπόληψή τους) ή να ορκίζονται είτε με πολιτικό, είτε με θρησκευτικό όρκο ή να ορκίζονται υποχρεωτικά με πολιτικό όρκο και στη συνέχεια θρησκευτικό με βάση τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις;
Οργάνωση και λειτουργία της Δικαιοσύνης
Οι ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί πρέπει να επιλέγονται από το Υπουργικό Συμβούλιο όπως προβλέπει το ισχύον Σύνταγμα ή να εκλέγονται από το ίδιο το δικαστήριο μεταξύ των μελών του ή να επιλέγονται από το Υπουργικό Συμβούλιο μετά από συγκεκριμένες προτάσεις των Ανώτατων Δικαστηρίων ή να επιλέγονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά από συγκεκριμένες προτάσεις των Ανώτατων Δικαστηρίων;
Μη κρατικά πανεπιστήμια
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά από ΝΠΔΔ ή από ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και τελεί υπό την εποπτεία του κράτους με τους ίδιους όρους που γίνεται και με το δημόσιο πανεπιστήμιο ή από οποιονδήποτε φορέα χωρίς περιορισμούς ως προς τον σκοπό του;
Η πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση θα πρέπει να είναι δωρεάν σε όλους τους κύκλους σπουδών ή μόνο στον προπτυχιακό κύκλο ή σε κανέναν κύκλο σπουδών;
Αποκρατικοποιήσεις
Αν πιστεύει ότι πρέπει να απαγορεύεται συνταγματικά η ιδιωτικοποίηση των δικτύων παροχής και διαχείρισης ηλεκτρικού ρεύματος και νερού; Ναι ή Όχι.
Οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία, μέσω της ιστοσελίδας της Επιτροπής (http://www.syntagma-dialogos.gov.gr/), όπου δίνεται η δυνατότητα να ψηφίσουν μεταξύ διαφορετικών επιλογών
Μετά την ηλεκτρονική διαβούλευση, η Επιτροπή έχει προγραμματίσει διαβούλευση με επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς στις έδρες και των 13 Περιφερειών της χώρας, για να ακολουθήσει β΄ φάση της διαβούλευσης, με χρονικό ορίζοντα μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
