Καταιγιστικές είναι οι εξελίξεις στην Ισπανία, μετά την απόφαση του κοινοβουλίου της Καταλονίας να εγκρίνει ψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής, αλλά και την «απάντηση» της Μαδρίτης να αφαιρέσει από την Καταλονία την αυτονομία της και να πάρει τον έλεγχο της περιφέρειας.
Διαβάστε επίσης: Πρώτη ημέρα υπό τον άμεσο έλεγχο της Μαδρίτης η Καταλονία
Ο ιδρυτής και πρόεδρος του Δ.Σ. του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ) Ανδρέας Μπανούτσος μίλησε στο star.gr, απαντώντας στο πόσο πιθανό είναι να δούμε ένα «νέο Κόσοβο» στην Ευρώπη, αλλά και το ποια είναι η πιο -εθνικά- συμφέρουσα στάση για την Ελλάδα.
Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, όντας Πρόεδρος της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Σερβίας, το 1989, πριν ακόμα τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, προχώρησε στην άρση του καθεστώτος αυτονομίας του Κοσόβου, που ίσχυε επί εποχής Τίτο. Στη συνέχεια, κατά τη δεκαετία του 1990, οι Αλβανοί του Κοσόβου διεκδίκησαν και πάλι την αυτονομία τους έναντι πλέον της Νέας Γιουγκοσλαβίας, που περιλάμβανε τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Τελικά, και μετά τη στρατιωτική επέμβαση του ΝΑΤΟ το 1999, πέτυχαν την αυτονόμηση του Κοσόβου και το 2008 ανακηρύξαν την ανεξαρτησία. Δε γνωρίζω αν θα επαναληφθεί η ιστορία με την Καταλονία, αν και στην περίπτωση της Καταλονίας, ίσως δε χρειαστεί μία επανάληψη της περίπτωσης του Κοσόβου, αλλά της ίδιας της Καταλονίας της δεκαετίας του 1930. Τότε, η άρση του καθεστώτος της αυτονομίας της ήταν ένας εκ των βασικών λόγων που οδήγησαν στην αιματοχυσία του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου (1936-1939). Σήμερα βέβαια δεν υπάρχει η έντονη ιδεολογική αντιπαράθεση και πόλωση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς που επικρατούσε τη δεκαετία του 1930 και έτσι η πιθανότητα ενός Εμφυλίου Πολέμου είναι μικρή, χωρίς βέβαια να μπορεί να αποκλειστεί μία γενικευμένη αποσταθεροποίηση της χώρας.
Βασικό αίτιο, κατά την εκτίμησή μου, για την πυροδότηση των αυτονομιστικών κινημάτων εντός της ΕΕ αποτελεί η εμμονή των Γερμανικών κυβερνήσεων, μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2008, για εφαρμογή προγραμμάτων οικονομικής λιτότητας σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Στην περίπτωση της Καταλονίας, για παράδειγμα, σύμφωνα με μία δημοσκόπηση που είχε γίνει λίγο πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση, οι πολίτες που ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας ήταν μόλις 15%. Μέσα σε έξι χρόνια το ποσοστό αυτό, λόγω της επιβολής μέτρων λιτότητας από την κεντρική Ισπανική κυβέρνηση, εκτινάχτηκε στο 43%, δηλαδή σχεδόν τριπλασιάστηκε. Επομένως, όσο συνεχίζεται η εφαρμογή πολιτικών λιτότητας στην ΕΕ, τόσο θα ενισχύονται, κατά την εκτίμησή μου, τα αυτονομιστικά και αποσχιστικά κινήματα στην Ευρώπη.
Διαβάστε επίσης: Η Καταλονία άνοιξε την όρεξη των Κορσικανών για ανεξαρτησία από τη Γαλλία!
Η Ελλάδα θα πρέπει να κρατήσει μία προσεκτική στάση έναντι αυτών των εξελίξεων. Κατά την εκτίμησή μου, χωρίς να αγνοήσει την οικουμενική αρχή της αυτοδιάθεσης που προβλέπεται και από τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, θα πρέπει να καταδικάσει κάθε πράξη καταστολής της ελεύθερης έκφρασης των πολιτών, αλλά ταυτόχρονα να μην προχωρήσει σε αναγνώριση της ανεξαρτησίας τυχόν νέων κρατών που δύναται να προκύψουν από την επικράτηση των αποσχιστικών κινημάτων.
Του Πέτρου Κατσαβριά
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο.
